شکر، مخدری سیاسی

شگفت انگیزترین مزه ای که ما انسانها تجربه می کنیم ید طولایی در تاریخ دارد حتی پیش از آنکه نمک ، زغال ، یخ یا میوه ای چون موز وجود داشته باشد ، شکر در زندگی ما شناخته شده بود . هر ساقه ی نیشکر کارخانه ی فتوسنتز کننده ی باریکی است که با تلاش بشری تغییر کرده تا محصولش را بیشینه کند ،در نیشکر لذت زیبایی شناسانه ی عجیبی نهفته است . هر چند که تاریخ این گیاه زیبا و تاریخ مردمانی که در دو هزار سال گذشته به دنبال آن بوده اند این قدرها زیبا نیست ، باید گفت عمیقا تراژیک است . به همین خاطر است که فراهم شدن امکان تولید انبوه شکر در دوران مدرن زندگی روزمره ی ما را نیز تغییر داده است . امروزه عامه ی مردم چنان به شکر وابسته اند که هر چه در تولید و توزیع شکر اثر بگذارد به مسئله ای سیاسی تبدیل می شود . 

اما این تولید انبوه با رنج عظیم میلیونها انسان ممکن شد ، کلاف باریک در هم پیچیده ای که شیرینی و خشونت را در هم گره زده که دامنه اش تا گذشته ای دور کشیده شده است که پیوند شکر و برده گی را به تفصیل می کشد . و به خاطر شکر بود که تاریخ شیرینی اصطلاحا به تاریخ دموکراتیزاسیون این مزه تبدیل شده است ، گسترش عظیم دسترسی به تولید انبوه غذاهای کارخانه ای که مشخصه ی ظهور دنیای مدرن بوده است . آن چیزی که کشتی مرا در این دنیای توصیفات فریب دهنده به پیش می راند ، این ظن بسیط بود که نیشکر صرفا نوعی دسر گیاهی نیست ، این ریسمان شیرین باید سرخ فام باشد ، به رنگ خون . 

در خلال مشاجرات طولانی مربوط به تجارت برده و نظام برده گی خون مایعی بود که طرف داران انحلال برده گی از آن برای توصیف کار جانفرسای زنان و مردانی که در زنجیر بودند استفاده می کردند ، که در هر قاشق چایخوری شکر به ازای هزاران قطره ی خون است که بیش از پنبه به مالکان برده در قاره ی آمریکا منفعت رساند نیشکر بود که در طول سه ونیم قرن به کشته شدن و برده گی بیش از سیزده میلیون آفریقایی و آمریکایی _ آفریقایی انجامید . از نظر بین المللی ، ایلات متحده کشف کرد که شکر نیز می تواند ابزاری برای کنترل دیگر ملت ها باشد کنترلی که با پاداش ها و مجازات های سهمیه بندی و تعرفه ی گمرکی انجام می گرفت .

این میل سیری ناپذیر گونه ی ما به شیرینی جهانشمول است یا نزدیک به آن ، که حتی یک گروه از انسانها بالکل به غذاهایی که شیرینی دارند بی علاقه باشند . تابو های غذایی در خوردن گیاه ، حیوان و چیزهای بخصوص دیگر معمول است مثل نمک ، تخم پرندگان یا خون . اما هیچ تابویی برای شیرینی جات وجود ندارد و از جهت دیگر شاهدی نیست که ثابت کند در انسانها و دیگر نُخستی ها از نظر ژنتیکی گرایش به شیرینی وجود داشته است . هر چه قدر هم که ژن ها و اشتیاق و اشتیاق وافر به شیرینی خوری اهمیت داشته باشد این مؤلفه های اقتصادی و اجتماعی بودند که مصرف شکر را تحت تأثیر قرار داده اند و حکومت ها در قبال آن رفتار سیاسی در پیش گرفتند . درست شبیه معامله ای که مدت های مَدید با الکل یا تنباکو کرده اند . 

آنهایی که سالهای جنگ جهانی دوم را تجربه کرده اند شاید بخاطر بیاورند وقتی ملتی به الکل ، تنباکو ، قهوه یا شکر فراوان معتاد شده است چه قدر هنگام مواجهه با جیره بندی غذایی نا آرام و پر خاشگر می شوند . شکر در سلیقه ی رایج اروپایی هنگامی ضرورت پیدا کرد که به مثابه ی مکمل نوشیدنی های داغ محرک مطرح شد که تازه رواج یافته بودند یعنی قهوه و چایی و شکلات که شیرین کردنشان کاری بود که اروپائیان در سه قرن پیش آغاز کردند . طولی نمی کشد که والدین عادت می کنند این ماده ی مخدر را هر وقت که لازم باشد به بچه هایشان بدهند تا آرامشان کنند ، این ماده کودکان را شاد می کند ، حداقل در مدتی که مشغول خوردنش هستند ، پریشانیشان را آرام می کند ، دردشان را تسکین می دهد ، حواسشان را جمع می کند تا قبل از اینکه اثرش از بین برود ، آنها را هیجان زده و سرشار از لذت نگه می دارد ، تنها نکته ی منفی اینست که کودکان مرتبا انتظار و شاید هم درخواست مقدار دیگری را خواهند داشت . علاقه ی ما به شیرینی در زبان ماهم رسوخ کرده است، کلمات شیرین به کلمات عشق و عاشقی تبدیل شده اند . این ماده ی مخدر معادل لذت است و برای تضمین لذت جزء واجبات می شود . 

یکی از دستاوردهای بزرگ شیرینی و قدرت جزئیات متنوع آن است درباره ی اینکه چگونه شکر تبدیل به غذا یا در واقع تبدیل به غذای اصلی شد چون که انقلاب صنعتی را تحرک بخشید و باید توجه داشت یکی از راه های تنظیم مصرف شکر ها جا انداختن این مطلب است که آنها واقعا اعتیاد آور هستند اگر چه مصرفشان علایمی چون سرخ شدن ، تلو تلو خوردن و نارسایی کلامی را با خود ندارند اما همواره با لذتی کامل و دلپذیر همراه هستند و نمی توان از از تأثیرات روان شناختی خاص و عجیبی که به همراه خود دارند غافل بود . این ماده ی ایده آل که باعث شده زندگی پر مشغله کمی آرام به نظر برسد و این میل را تا آخر عمر افروخته نگه دارد . دو دهه طول می کشد تا مصرف شکر پیامدها و علایمی در سندروم متابولیک و مقاومت انسولین بروز کند به بیماری دیابت گرفتار شدیم و از آنجا که عملا تمام غذاهای فرآوری شده دارای شکر افزوده هستند ، جمعیتی که قرار است از شکر پرهیز کنند بطور همزمان از تمام غذاهای فرآوری شده هم پرهیز خواهند کرد . اگر مصرف شکر سراشیبی لغزنده ای است ، پس شعار میانه روی مفهوم معناداری نیست . زندگی ما با شیرینی شیر مادر آغاز می شود و با شیرینی هایی که در مراسم ختممان مصرف می شود به پایان می رسد .