حجاب و تغییرات آن در نگرش مردم

مرکز بررسی های استراتژیک ریاست جمهوری با گزارش تکان دهنده به بازنشر نتایج پژوهش علمی در مورد پوشش و حجاب طی سالهای 85 تا 93 پرداخته است که نتایج قابل توجهی از این پژوهش منتشر شده است . بر اساس یافته های پژوهش انجام شده نزدیک به نیمی از پاسخگویان گفته اند دولت نباید درج نوع پوشش و حجاب مردم دخالت داشته باشد ، چون مسئله ی حجاب را امری فردی دانسته و رعایت آن را الزامی نمی دانند . در حالیکه این نگرش در سال 85 حدوداً به یک سوم پاسخگویان ختم میشد و تمایل به استفاده از حجاب در سال 93 به 7/14 درصد اُفت کرده که در سال 85 به میزان 3/24 درصد بود . در اظهار نظر شهروندان تهرانی بیشترین الگوی پوشش مورد استفاده در سال 93 روسری با مانتوی کوتاه و شلوار تنگ بود که با رشد 32درصدی همراه بود در حالیکه درسال 85 تنها 2/25 درصد بود . در گزارش این مرکز آمده ، استفاده ا ز چادر و مانتوی گشاد در خلال این هشت سال به شدت کاهش داشته است تا جائیکه استفاده از چادر از بیش از 24 درصد به 14 درصد کاهش یافته و تمایل به استفاده از مانتوی گشاد از 30 درصد به 20 درصد اُفت کرد . نکته دیگر که در پژوهش عنوان شده است که پاسخگویان معتقدند تنها حدود یک درصد زنان از چادر استفاده می کنند و همچین 40 درصد افراد پاسخگو معتقد بودند که باید با بد حجابان برخورد شود در حالیکه در سال 85 در جواب 5/55 درصد با برخورد موافق بودند .

و اما چالش های پیش رو با حجاب : در بخش های پایانی این گزارش به جمع بندی آماری دلایل تغییرات اختصاص دارد . اختلاف دیدگاه های بین علماء ، مدیران ، کارشناسان و صاحبنظران زیاد است . و در حد وحدود حجاب و عوامل بد حجابی و . . . محل مناقشه اند . این اختلافات در عمل تأثیر سوئی در اجرا گذاشته است . در برخوردهای سلبی اثرات ناخوشآیند و معکوس داشته است که بعد از برخورد گشت ارشاد با جوانان ، خانواده ها در کنار جوانان قرار گرفته اند و همدلی می کنند . نوع پوشش جوانان بسته به مکانی در آن حضور دارند تغییر پیدا می کند و پو شش شان بسته به کارکرد آن انتخاب می شود . در کل وقتی جامعه چیزی را به عنوان منکر پذیرفت ، مواجهه با آن کار ساده ای است ، اما وقتی منکری به صورت معروف پذیرفته شد ، برخورد انتظامی دیگر ممکن نیست . پوشش اسلامی باید به معروف تبدیل شود ، در حالیکه حدود پنجاه درصد پوشش اسلامی را به عنوان معروف به رسمیت نمی شناسند . در واقع تعریفات دینداری ، غیرت و حجاب با تغییرات مشهود در سلیقه و عقیده ی عمومی مردم روبرو شده است . بنابراین با توجه به نتایج پژوهش صورت گرفته می توان چنین استنباط کرد ، جامعه ی ما در وضعیت خستگی اجتماعی قرار دارد و این تنها به خاطر تناقض مدرنیته با معیارهای جامعه اسلامی است . از آنجا که فرایند مدرنیته تدریجی و تاریخی است و به خواست بشر صورت نمی پذیرد و فراتر از قدرت اراده ی ماست ، لذا تمکین نکردن و مقاومت در برابر آن بی اثر و به شدت آسیب زا است . برای درک الگوی یهتر اجرای قوانین اسلامی می توان وضعیت ایران را با دیگر کشورهای اسلامی مثل ترکیه و مالزی مقایسه کرد . فلسفه ی دولت ( قدرت ) هدایت گری و تربیت ملت نیست . وظیفه ی دولت تنها امنیت و سیاست گذاری های کلان است و پرداختن به حل مسئله ی رفاه عمومی ( کار ، غذا ، مسکن ، آموزش و بهداشت ) است و انتظار می رود این وظایف را با سیاست گذاری حل کند نه با دخالت کردن و ممنوع کردن . . .

دقت به این موضوع که عرف اجتماعی سبک وسیاق زندگی مردم را تعیین می کند ، و هر گونه سختگیری و دخالت دولت فراتر از عرف اجتماعی و حریم خصوصی افراد و آزادی خانواده ها منجربه آسیب پذیری بیشتر جامعه خواهد شد و طبیعتاً نتیجه عکس خواهد داد .